Ontwikkeling en implementatie van de visie op opgroeien en opvoeden
We staan voor de uitdaging om goede, tijdige zorg en ondersteuning te bieden aan jeugdigen en hun opvoeders. Het liefst zo dicht mogelijk bij huis en alleen wanneer dit nodig is. Veel gemeenten zetten daarbij in op het versterken van de sociale basis, preventie en vroegsignalering om (zwaardere) zorg te voorkomen.
Om dit te realiseren is het essentieel dat gemeenten en de actoren in de sociale basis, de jeugdzorg en het sociaal domein elkaar vinden en dat er integraal samengewerkt wordt. Een gezamenlijke visie op opvoeden en opgroeien helpt hen daarbij.
De opdracht
In 2018 heeft de gemeente De Fryske Marren ons gevraagd een visie te ontwerpen en te implementeren. Een visie voor iedereen binnen de gemeente die betrokken is bij de opvoeding en ontwikkeling van jeugdigen én iedereen die de opvoeder daarbij ondersteunt.
Het vertrekpunt is de provinciale visie ‘Sa doch ik dat, als professional bijdragen aan opvoeden en opgroeien in Friesland’ [1]. Wel hebben we twee lokale aanpassingen gedaan en de nadruk gelegd op:
- De ontwikkeling van kinderen, waarbij veiligheid een randvoorwaarde is
- De samenwerking en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het goed opvoeden en opgroeien van kinderen
Voor een realistische uitvoering is gevraagd te starten met de implementatie bij alle mensen die zich beroepsmatig bezighouden met opvoeding en ontwikkeling van jeugdigen. Hieronder vallen onder andere jeugdzorgorganisaties, primair en voortgezet onderwijs, huisartsen, politie, jongerenwerk, kinderdagverblijven en organisaties als de GGD, sociaal team en het welzijnswerk.
Onze aanpak
Om tot een gezamenlijke visie en implementatie te komen in de gemeente De Fryske Marren hebben we gekozen voor een ‘help it happen’ strategie [2]. Deze strategie houdt in dat de implementatie van een visie een gezamenlijk sociaal proces is van alle betrokkenen en in samenwerking met de gemeente. Ook wordt er een kader gecreëerd voor uitwisseling, onderhandeling en gerichte verspreiding.
In 2019 hebben we een klankbordgroep met beroepskrachten opgericht en is de visie voor samen opvoeden en opgroeien ontstaan: ‘Tink om ús bern’.
Van maart 2020 tot en met december 2021 hebben wij de implementatie begeleid en de volgende aanpak gehanteerd:
- Opstellen van de governance-structuur
- Concretiseren van de visie
- Uitwisseling tussen beroepskrachten over de visie
- Bredere uitrol van de visie naar alle organisaties van beroepskrachten die met jeugdigen en gezinnen werken binnen De Fryske Marren
- Evaluatie en borging om de visie blijvend onderdeel te laten zijn van de werkwijze van beroepskrachten
Ter ondersteuning van de implementatie en voor het bevorderen van (digitale) ontmoeting en samenwerking, hebben we samen met een communicatiebureau een platform ontwikkeld. Dit platform bestaat uit een open deel, die voor iedereen toegankelijk is, en een gesloten deel voor professionals: www.tinkomusbern.nl.
Het resultaat
“Het elkaar daadwerkelijk ontmoeten, kennismaken, weten waar je elkaar voor kunt benaderen
en dan vanuit eenzelfde visie kijken naar opgroeien en opvoeden.”
Elkaar ontmoeten en samenwerken zijn de belangrijkste speerpunten van de implementatie. De beroepskrachten in de gemeente De Fryske Marren hebben elkaar gevonden op inhoud, vanuit dezelfde visie. Het enthousiasme tijdens het delen van activiteiten toont het grote succes aan.
Volgens de professionals is “het elkaar daadwerkelijk ontmoeten, kennismaken, weten waar je elkaar voor kunt benaderen en dan vanuit eenzelfde visie kijken naar opgroeien en opvoeden”, de grootste meerwaarde van Tink om ús bern.
Ook hebben vrijwel alle professionele organisaties werkzaam met jeugdigen in de Fryske Marren (N=63) kennisgemaakt met de visie. Allemaal herkennen zij de visie of onderstrepen het belang ervan.
In de laatste maanden van 2021 is er veel gesproken over het eigenaarschap van de visie bij de betrokken organisaties en de beroepskrachten. We hebben een borgingsplan geschreven met daarin de verschillende rollen en taken. Dit met als doel om zowel het proces als de inhoud van de implementatie te borgen. In het plan staan ook acties beschreven om de visie verder te verspreiden naar semi-professionals, vrijwilligers en inwoners. Een logische volgende stap.
De ervaring
“Er ligt nu een mooie visie, door iedereen omarmt. De volharding en gedrevenheid van VanMontfoort heeft bijgedragen aan een succesvolle implementatie.”
De betrokkenen bij de gemeente De Fryske Marren zijn zeer tevreden met wat we gezamenlijk hebben bereikt: “Er ligt nu een mooie visie, door iedereen omarmt”. De succesvolle uitvoering van de implementatie is tot stand gekomen door de betrokkenheid van de beroepskrachten, maar “ook zeker door de volharding en de gedrevenheid van VanMontfoort”.
Wij hebben in onze begeleiding altijd het einddoel voor ogen gehouden en betrokkenen geënthousiasmeerd om zo veel mogelijk eigen regie te nemen in het proces.
We hebben een belangrijke aanzet gedaan in de implementatie. We hebben er alle vertrouwen in dat de gemeente en de betrokken beroepskrachten de visie verder uitrollen en eigen te maken. Waardevol om zo een positieve bijdrage te kunnen leveren aan het zo gewoon mogelijk opvoeden en opgroeien van jeugdigen in de gemeente De Fryske Marren.
[1] Van Montfoort – 2017.
[2] Greenhalgh, T., Robert, G., McFarlane, F. Bate, P. & Kyriakidou, O. (2004). Diffusion of Innovations in Service Organizations: Systematic Review and Recommendations. Milbank Quarterly, 82 (4), 581- 629.
