Advies en implementatie grip op de uitgaven in de jeugdhulp
Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Reimerswaal en Kapelle is de plek waar ouders en/of verzorgers, kinderen, jongeren tot 23 jaar en professionals terecht kunnen met vragen over opvoeden en opgroeien. Ook biedt het CJG ondersteuning als het gaat om (jeugd)hulp of zorg.
De vraag naar jeugdhulp is de laatste jaren alleen maar toegenomen, waardoor veel gemeenten de kosten voor jeugdhulp fors zagen stijgen en de tekorten op de begroting zagen toenemen. Veel gemeenten kijken naar de rijksoverheid voor meer geld en nadere regelgeving. Gemeente Kapelle en Reimerswaal besloten daar niet op te wachten en onderzochten hoe ze meer grip op de uitgaven in de jeugdhulp konden krijgen, door aan de slag te gaan met de reikwijdte van de Jeugdwet.
De opdracht
In 2020 hebben de gemeenten Kapelle en Reimerswaal ons gevraagd om hen te helpen om meer grip te krijgen op de uitgaven voor jeugdhulp.
- Enerzijds door in het beleid van beide gemeenten de reikwijdte van de Jeugdwet voor de beide gemeenten scherper te formuleren.
- Anderzijds door in de praktijk kostenbewuster te werken en meer grip te krijgen en te houden op de uitvoering van de specialistische jeugdhulp.
De gemeentelijke toegang tot specialistische jeugdhulp is de belangrijkste ‘knop’ waar een gemeente aan kan draaien om de grip op de uitgaven te vergroten. De professionals die werken in de toegang moeten, met behoud van kwaliteit voor inwoners, kostenbewust werken.
Onze aanpak
Om tot een gezamenlijk beeld te komen over de reikwijdte van de Jeugdwet voor inwoners in beide gemeenten, hebben we gekozen om beleid en uitvoering meer bij elkaar te brengen en op elkaar te laten aansluiten.
In een gezamenlijke bijeenkomst van beleidsmedewerkers en professionals van het Centrum voor Jeugd en Gezin hebben we, vanuit juridisch kader en normaliseren, gesproken over de reikwijdte in de Jeugdwet en welke ruimte de gemeente heeft om daar zelfstandig beslissingen in te nemen.
Op basis van eigen ingebrachte casuïstiek is nader verkend wat onder jeugdhulp wordt verstaan en hoever jeugdhulp reikt, maar ook of er (goedkopere) alternatieven zijn.
In 2020 en 2021 zijn de jeugdprofessionals door ons getraind en vervolgens begeleid door methodische leerbijeenkomsten om meer grip te krijgen op de kosten voor specialistische jeugdhulp.
- Enerzijds door de vraag van de inwoner helder te krijgen, te analyseren en op basis van de ‘????vensters®’ een goede weging te maken welke resultaten behaald moeten worden en door welke hulpverleningsorganisatie. Een scherpe resultaatformulering met inwoners is daarbij van groot belang.
- Anderzijds door na de beschikking de ingezette hulp en ondersteuning te monitoren op het behalen van de afgesproken resultaten en waar nodig regie te voeren op samenwerking tussen de ingezette hulpvormen.
Naast training en methodische leerbijeenkomsten voor de jeugdprofessionals hebben wij ook de coördinator gecoacht in het begeleiden en ondersteunen van deze ontwikkeling bij de professionals binnen het Centrum voor Jeugd en Gezin.
Het resultaat
“Naast dat de kosten voor jeugdhulp in de gemeente Reimerswaal zijn gedaald, heeft het juist de professionals veel gebracht: meer lef om regie te pakken, meer resultaatgericht werken, maar vooral veel meer leren van en met elkaar”
Het vanuit beleid en de praktijk in gesprek gaan om te komen tot een gezamenlijk beeld over wat jeugdhulp is en waar je als gemeente verantwoordelijk voor bent, was een belangrijk speerpunt.
Dit beeld in combinatie met het antwoord op de vraag wanneer jeugdhulp wordt ingezet en welke alternatieven binnen andere domeinen of zonder indicatie mogelijk zijn, is het belangrijkste resultaat geweest van het implementatietraject.
De professionals vonden het prettig om op basis van eigen casuïstiek gezamenlijk te leren in het concreet formuleren van resultaten en het voeren van regie na een beschikking en daarbij vooral gezamenlijk met collega’s hier beter in te worden. De praktische tools vonden zij direct toepasbaar in hun praktijk.
“Door verschillende oefeningen en door samen met collega’s te brainstormen krijgt het concreet formuleren van resultaten steeds beter vorm en heb ik het idee dat we hierin met zijn allen beter in worden”
De kosten voor jeugdhulp in Reimerswaal waren in 2021 ruim 1 miljoen (12,5%) minder dan in 2020, waar dit traject zeker een bijdrage aan heeft geleverd. Helaas waren de effecten van dit traject op de uitgaven voor jeugdhulp in de gemeente Kapelle in 2021 nog niet zichtbaar.
De ervaring
De betrokkenen bij de gemeente Kapelle en Reimerswaal en het Centrum voor Jeugd en Gezin zijn trots op de stappen die zijn gezet en wat er al gezamenlijk is bereikt. Door de inzet en inbreng van de professionals en de coördinator van het CJG is de uitvoering van de implementatie een succes geworden.
“Dit was een gezamenlijk proces, waarin VanMontfoort een aanzienlijke rol heeft gehad om dit te kunnen realiseren.”
Wij hebben in onze begeleiding altijd het einddoel voor ogen gehouden en betrokkenen geënthousiasmeerd om zo veel mogelijk eigen regie te nemen in hun ontwikkelproces.
We hebben een belangrijke aanzet gedaan in de implementatie. We hebben er alle vertrouwen in dat de gemeente en de betrokken beroepskrachten zich gezamenlijk verder zullen ontwikkelen. Mooi om vanuit onze rol als adviseur en implementatiebegeleider dit proces te mogen begeleiden en vanuit nazorg, indien gevraagd, advies te kunnen blijven geven.
